MARTA KOTOWSKA [*]

Amabelia · Administrator

MARTA KOTOWSKA

Aktorka, absolwentka Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Krakowie, i to dwóch wydziałów – Lalkarskiego i Aktorskiego. Występowała w Teatrze Dramatycznym w Częstochowie (1966-1971), Teatrze Polskim w Bielsku-Białej (1984-1987), Teatrze im. W. Bogusławskiego w Kaliszu (1988-1989), w Teatrze Nowym w Zabrzu (1989-1992), którego była dyrektorem, ale najdłużej grała na scenie Teatru Zagłębia w Sosnowcu (1964-1966 oraz 1971-1984). Zdobyła dużą popularność i sympatię publiczności przede wszystkim rolami komediowymi (np. Gilette w „Księżniczce na opak wywróconej”) oraz w widowiskach muzycznych (niezapomniana Krysia-traktorzystka w „Niech no tylko zakwitną jabłonie” czy partie w „Kramie z piosenkami” — Emulacja, Walczyk katarynkowy). W długim szeregu zagranych przez nią ról przeważają postaci dynamiczne, niespokojne, poszukujące, obdarzone fantazją, wyzywające swój los i chętnie poddające się niespodziankom życia. W każdej z nich było coś z niej samej. Najważniejsze role w Teatrze Zagłębia w Sosnowcu to: tytułowe w „Antygonie” Sofoklesa i „Balladynie” J. Słowackiego, Cherie w „Autobusie do Montany” W. Inge, Betsy w „Henryku VI na łowach” W. Bogusławskiego, Podstolina w „Zemście” A. Fredry, Buba-kobieta luksusowa i Krysia-traktorzystka w „Niech no tylko zakwitną jabłonie” A. Osieckiej, Julia Giuli w „Cieniu” W. Młynarskiego, Anastazja Nibek w „W małym dworku” Witkacego, Raniewska w „Wiśniowym sadzie” A. Czechowa, Jenny w „Operze za trzy grosze” B. Brechta, Królowa w „Królowej śniegu” J. Ch. Andersena oraz Gileta w „Księżniczce na opak wywróconej P. Calderona. Wśród najciekawszych ról w częstochowskim Teatrze Dramatycznym aktorka wymienia: Hanię w „Głupim Jakubie” T. Rittnera, Hipolitę w „Porwaniu amazonek” B. W. Levy'ego, Jagnę w „Chłopach” W. Reymonta, Agatę w „Gwałtu, co się dzieje” A. Fredry, Polly w „Operze za trzy grosze” B. Brechta, Małą Rozbójniczkę w „Królowej Śniegu” J. Ch. Andersena i Betsy w „Królewskich łowach wg W. Bogusławskiego.

Na bielskiej scenie Marta Kotowska zagrała m. in. Matkę w „Noc jest matką dnia”, tytułową rolę w „Okapi” S. Grochowiaka, Panią Clacett w „Czego nie widać” M. Frayna, Anielę Dulską w „Moralności pani Dulskiej” G. Zapolskiej, Fionę w „Jak się kochają w niższych sferach” A. Ayckbourna, Inez w „Zielony Gilu” T. de Moliny oraz Laurę w „Dwóch teatrach” J. Szaniawskiego. Wśród ważnych dla siebie ról wymienia jeszcze Fiokłę Iwanową w „Ożenku” M. Gogola (Kalisz) oraz Matkę w „Matce” S. I. Witkiewicza (Zabrze).

Marta Kotowska występowała również gościnnie, m. in. w Operetce Śląskiej w Gliwicach (Opinia Publiczna w „Orfeuszu w piekle” J. Offenbacha), Teatrze Śląskim im. S. Wyspiańskiego w Katowicach (Stara w „Krzesłach” E. Ionesco) oraz Teatrze Dzieci Zagłębia w Będzinie (Babcia Canty w „Księciu i żebraku” M. Twaina). Teatr dramatyczny i musicalowy jest tylko jednym z kilku obszarów działalności Marty Kotowskiej. Aktorka występowała również w spektaklach Teatru Telewizji (Kobieta z chóru w „Niobe” K. I. Gałczyńskiego, 1983 oraz Rosa w „Wyroku” C. Fontany, 1985 – obydwa spektakle w reżyserii Tadeusza Ryłko) oraz w filmach fabularnych (Żona Burmistrza w filmie „Sławna jak Sarajewo”, reż. J. Kidawa, 1987, Ciotka w serialu „Sześć milionów sekund”, reż. L. Staroń, 1984, Teściowa w serialu „Święta wojna”, reż. D. Goczał, 2002 oraz Elwira O. w serialu „Magma”, reż. L. Staroń, 1986). Marta Kotowska jest laureatką dwóch ZŁOTYCH MASEK – za rolę Anieli Dulskiej w „Moralności pani Dulskiej” G. Zapolskiej (1987) oraz Matki w „Matce” S.I. Witkiewicza (1992), a także przyznawanej przez jakiś czas – SREBRNEJ MASKI. Tę ostatnią otrzymała za rolę Gilety w „Księżniczce na opak wywróconej ” P. C. de la Barca (1976). Niewiele osób wie, że aktorka nagrała trzy piosenki z tekstami Tadeusza Śliwiaka i Jacka Korczakowskiego do muzyki Lucjana Kaszyckiego. Nagrywała również w studiu Polskiego Radia w Katowicach z Orkiestrą Rozrywkową Jerzego Haralda Rozgłośni Śląskiej Polskiego Radia. Wykonuje również piosenkę „Tyle dróg” (z muzyką Wojciecha Kilara) w filmie „Wyspa złoczyńców” (reż. S. Jędryka, 1965). W roku 1964 aktorka otrzymała nagrodę za wykonanie piosenki artystycznej na Festiwalu Piosenki w Opolu. Był to utwór pt. „Nie twoje kroki” z muzyką Lucjana Kaszyckiego do słów Tadeusza Śliwiaka. W tym samym roku zaśpiewała tę piosenkę również na Festiwalu Piosenki Polskiej w Sopocie.

Marta Kotowska odeszła 11 października 2010 r., po długiej i wyczerpującej chorobie. Jeszcze nie tak dawno ekscytowała się nowo nabytą umiejętnością surfowania po Internecie. Pisała improwizowane wierszyki na gadu gadu i cieszyła się, że błyskawicznie docierają do adresatów, chociażby na drugi koniec świata. Później, podczas choroby, wciąż mówiła o powrocie do "Skrzypka na dachu" i do "Olivera!".

6 stycznia 2010 r. zagrała ulubioną Gołdę w trzechsetnym "Skrzypku na dachu". Następnego dnia po raz ostatni stanęła na scenie. Żal...